De energieproblematiek lossen we op met out-of-the-box antwoorden
Aldus Rik Luiten en Walter Hulshorst. Deze energieprofessionals nemen ons in dit artikel mee in hun visie over de energietransitie, het belang van integraliteit in het oplossen van de huidige en toekomstige problematieken, het belang van groot denken en de Innovative Energy Solutions Award van Vakbeurs Energie.
Dat Rik Luiten al vijf jaar in de jury van de Innovative Energy Solutions Award zit, is allesbehalve toeval. Luiten stimuleert sinds 2009 vanuit Smart Energy NL kennisdeling over innovaties in de energietransitie. Dat begon veertien jaar geleden met een groep op LinkedIn en groeide al snel uit tot realtime kennis- en netwerksessies en een ledenbestand van 2.500 personen. Binnenkort vindt de 32ste themamiddag plaats. Daarnaast is Luiten manager en adviseur bij Krado, een technisch adviesbureau op het gebied van energievoorziening waarin veiligheid, netkwaliteit en netontwikkeling focusgebieden zijn.
“We beoordelen als jury van deze award elk jaar zo’n twintig inzendingen. Hierbij letten we expliciet op het door ons genoemde gouden moment. Om de award in de wacht te slepen, moet een innovatie klaar zijn voor de markt. Plannen alleen op papier of producten die al lang in het schap liggen, zijn dus respectievelijk te vroeg en te laat. Daarnaast moet zo’n innovatie breed toepasbaar en opschaalbaar zijn. De winnaar van dit jaar voldoet aan deze eisen. AQUABATTERY biedt een fantastische oplossing voor energieopslag in een periode waarin materiaaltekorten aan de orde van de dag zijn. Dit bedrijf is in staat een duurzamer product te maken met voor handen zijnde materialen. De terechte winnaar.”
Stop met zeuren, ga samenwerken!
Toen Krado-collega Walter Hulshorst in 1989 zijn studie energietechniek succesvol afsloot, verwachtte hij een relatief kabbelend bestaan bij een van de netbeheerders die ons land rijk is. Dat liep nét iets anders: “Nederland is een aardgasland en daar zijn onze energievoorzieningen op ingericht. Dat we eerst langzaam en nu steeds sneller van het gas af gaan en dus meer elektriciteit nodig hebben, heeft veel gevolgen voor onze energie-infrastructuur. Waar we voorheen zo’n 2.500 kWh per jaar per huishouden verbruikten, gaat het nu om drie tot soms wel vijf keer zoveel kWh. Daar is ons elektriciteitsnet niet op ingericht en dat is ook niet zomaar opgelost.”
Volgens Hulshorst is er niet één oplossing waarmee we de netcongestie te lijf kunnen gaan. “Integraliteit is het antwoord. Dat is mijn oprechte overtuiging. Daarom baal ik soms zo van de commentaren die we elkaar op bijvoorbeeld LinkedIn toespelen. Iedereen vindt wat van de innovatie van de ander. Maar geloof me, warmtenetten, groen gas, waterstof, warmtepompen, etcetera, we hebben het allemaal nodig voor de energietransitie, en het proces duurt nog jaren. De term voor dit probleem is niet voor niets energietransitie.”
Pilots waar muziek in zit
Luiten valt zijn collega bij: “Een oplossing als waterstof is super geschikt voor de opslag van opgewekte energie bij grootschalige aanpassingen als het uitbreiden van windmolenparken. Maar omdat waterstof gepaard gaat met energieverlies tijdens de omzetting is het in eerste instantie niet geschikt voor woonhuizen. Dáár -op wijkniveau dus- geloof ik sterk in lokale energiehubs. Het is gewoon inefficiënt om in elke kelder een batterij te plaatsen. Technisch is het niet ingewikkeld om goede oplossingen op wijkniveau te realiseren, maar we lopen momenteel helaas tegen de ruimte aan die de regelgeving biedt. Gelukkig komt er vanuit de toezichthouder steeds meer ruimte voor pilots. We zijn bij Krado elke dag bezig met inpassingsvraagstukken. En vele andere energieprofessionals buiten Krado met ons. Wist je dat er al pilots lopen waarin oplaadpalen aan lokaal spoor worden gekoppeld? De elektriciteitsvoorziening boven het spoor is ingericht op piekbelasting en wordt -afhankelijk van het spoorboekje- maar beperkte tijd maximaal belast. Waarom zouden we de aanwezige capaciteit de overige tijd niet voor iets anders gebruiken? Voor het voeden van laadpalen dus of bijvoorbeeld voor het opslaan van energie die later als buffer gebruikt kan worden. Wat betreft de mogelijkheden zijn we hartstikke hoopvol. Zolang we in Nederland out-of-the-box blijven denken -en dat doen we, zo bewijzen ook de inschrijvingen voor de award- komen we we verder.”
Dealen met tekorten
Het grootste dilemma binnen de transitie wordt het gebrek aan componenten en vakmensen. “Het moet allemaal wel gemaakt en gerealiseerd worden,” besluit Hulshorst. “Die duizenden kilometers kabel die de grond in moeten, ontstaan niet vanzelf en komen evenmin vanzelf in de grond. Hier biedt onze negatieve bevolkingsgroei ook geen soelaas. Je ziet steeds meer partijen voorlichting geven op scholen, ik hoop dat dat wat op gaat leveren. Tegelijkertijd bieden we in de sector verkorte opleiding voor zij-instromers of werknemers uit het buitenland. Hierbij is het zeer belangrijk om op veiligheid te hameren.”