'De impact op duurzaamheid gaat voorbij de grenzen van een gebouw'

Gebouwautomatisering is wat Siemens betreft niet uitsluitend gebonden aan de installaties die ín een gebouw zitten. Kijkend naar onder meer de dynamiek in de energiemarkt en de noodzaak tot verduurzaming, gaat gebouwautomatisering wat het technologiebedrijf betreft ook over met welke energie men een gebouw werkbaar maakt.

“Waar gebouwautomatisering in den beginne vooral over comfort ging en vrij snel daarna ook over efficiency, gaat het nu -en zeker in de toekomst- uitdrukkelijk ook over de beschikbaarheid van energie en het bufferen ervan,” vertelt Jeroen Bakker, Portfolio Manager Energy Management Systems bij Siemens Nederland.

Onderdeel van een groter geheel

“We focussen ons dus niet alleen op wat er ín een gebouw gebeurt, maar zien een gebouw als onderdeel van een groter geheel. Natuurlijk moet een gebouw verwarmd worden en zijn daar -bij voorkeur duurzame- installaties voor nodig die al dan niet zijn uitgerust met een intuïtief besturingssysteem. Het gaat daarnaast ook om focus op het type energie dat wordt gebruikt om deze installaties aan te sturen. De impact op duurzaamheid gaat voorbij de grenzen van een gebouw.”

Combineer realtime informatie met voorspellingen  

“Wat je kunt doen aan verduurzaming binnen een gebouw, wordt beperkt door het gebouw zelf. Het is onze oproep om te kijken naar verduurzaming in een groter geheel. Stem de energieverbruikende installaties in een gebouw af op het weer, op realtime gebruik en op wat er in de energiemarkten gebeurt. Dát is de toekomst. Dat is dus ook de toekomst van onze gebouwautomatisering. Hiervoor maken we blijvend gebruik van sensoren die aanwezigheid en temperatuur meten en kiezen we óók voor koppelingen met plannings- en backofficesystemen die als basis voor de voorspelling van de bezetting kunnen dienen. Alle informatie die hieruit wordt opgehaald, gebruiken we vervolgens om ons voor te bereiden op het energieverbruik op korte en lange termijn en de opwek en inkoop van deze energie.”

Wat Bakker schetst, is grotendeels al realiteit. “Jazeker, het kan al. Maar generieke oplossingen zijn er niet. In hoeverre oplossingen als energie opwekken en bufferen, het aanvragen van een specifieke netaansluiting en bepaalde afspraken met energieleveranciers zinvol zijn, is afhankelijk van het type gebouw, de wensen van de gebouweigenaar, de functie van het gebouw, de locatie enzovoort. Een ziekenhuis in Overijssel heeft waarschijnlijk andere oplossingen nodig dan een school in hartje Amsterdam. Het nut en de noodzaak van bepaalde oplossingen zijn niet generiek.”

Energie-efficiency én duurzame levering

Bakker vertelt dat energie rondom de gebouwde omgeving twee invalshoeken kent: “De eerste gaat over het energieverbruik per vierkante meter per persoon. Dit verbruik willen we graag minimaliseren, bijvoorbeeld door het verhogen van de bezetting in een kantooromgeving. De tweede benadering gaat over de energie die nodig is om de behoefte te vervullen, deze is bij voorkeur optimaal duurzaam. Wij focussen ons op beide invalshoeken. Verduurzaming, netcongestie, energiebronnen, dynamische energieprijzen, warmteopslag, batterijen, voor ons zijn ze onderdeel van een totaalconcept. De enige afhankelijkheid die we hierin hebben is die van de netbeheerder. Deze maakt de afweging wie welke aansluiting krijgt. Daarom adviseren wij onze -commerciële- klanten in te zetten op een zo robuust mogelijke systeemarchitectuur. Op deze manier voorkom je afhankelijkheid van één type oplossing. Ter verduidelijking: wanneer je uitsluitend kunt verwarmen met een gasketel, ben je in tijden van hoge gasprijzen veel geld kwijt. Datzelfde geldt voor elektrisch verwarmen. Idealiter kun je schakelen tussen deze -en wellicht andere- systemen.”

Op basis van beschikbaarheid

“In landen waar energie minder vanzelfsprekend is, kijken mensen pragmatisch naar de beschikbaarheid ervan. Zij gebruiken installaties op momenten waarop voldoende energie beschikbaar is. 100% Comfort is hier niet altijd meer het uitgangspunt. Het idee van u vraagt, wij draaien raakt ook in onze maatschappij uit de mode. Comfort maakt deels plaats voor dealen met de beschikbaarheid van energie. En voor het opslaan van energie, zodat we voor schone energie minder afhankelijk zijn van de weersomstandigheden ten tijden van het verbruik.”

“Wanneer je schone energie wilt gebruiken, is het noodzakelijk om te begrijpen dat je moet anticiperen op het aanbod. De vraag wordt steeds minder relevant. Het is een nieuwe manier van denken. Deze verantwoordelijkheid was voorheen misschien meer onderdeel van de energieleverancier, maar naarmate energie meer en meer een decentrale aangelegenheid wordt, verplaatst deze rolverdeling met de tijd mee. En dat is niet goed of slecht, meer een kwestie van uitleg krijgen, begeleiding, ondersteuning en de het aangereikt krijgen van de juiste gereedschappen.”