Een kwestie van kiezen (column door Leo Smit)
Leo Smit, Energeticus, CO2-specialist en CEO SmartTrackers
Een kwestie van kiezen
De NOx-discussie leert ons: alleen een harde grens aan onze CO2-uitstoot zal de energietransitie voldoende vaart meegeven.
Vele prachtige innovaties – onder andere op de Vakbeurs Energie – stemmen ons hoopvol dat de techniek ons klimaatprobleem zal gaan oplossen. Maar is het afdoende? Ik vrees van niet.
Pas als er een harde grens ligt, zoals nu met de NOx-uitstoot, durven we serieus aan de knoppen te gaan draaien. Pas dan zijn er opeens geen heilige huisjes meer en wordt inkrimping van de veestapel, het autoverkeer en het vliegverkeer bespreekbaar. Dit vormt meteen een krachtige drijfveer voor technologische innovatie, want we willen maar wat graag de dreigende beperkingen tegengaan.
Dat boeren nadrukkelijk wijzen op de impact van andere sectoren op het milieu en het maatschappelijke belang van hun activiteiten, is alleen maar goed. Want natuurlijk moeten we de pijn rechtvaardig verdelen en genuanceerd kijken naar nut en noodzaak van bepaalde activiteiten.
Ook opmerkelijk: een maximumsnelheid van 100 km/u lijkt ineens een reële optie te zijn. Onze Club van 49 pleit hier al langer voor, maar dan vooral vanuit CO2-optiek. Wie 100 in plaats van 120 rijdt, stoot namelijk 45% minder CO2 uit. En ongeveer 50% minder NOx.
Een enorme milieuwinst dus, in ruil voor slechts marginaal tijdverlies. Precies het soort keuzes dat we nu eindelijk een keer moeten maken. Of het nu gaat om dat weekendtripje naar Barcelona, het wel of niet openen van een extra vliegveld of het aan banden leggen van de kiloknallers. Milieuonderzoek laat al jaren zien dat de grens is bereikt. Dan moeten we die grens ook duidelijk stellen.
Om organisaties daarbij te helpen, heb ik 10 jaar geleden SmartTrackers in het leven geroepen: een applicatie waarmee bedrijven doorlopend inzicht krijgen in het benodigde veranderingsproces, en voorkomen ze dat ze straks in één keer voor een onvoldongen feit komen te staan. Want hoe langer je wacht met veranderen, hoe groter de schokgolf. Mijn advies: begin met een nulmeting en stel vast wat je jaarlijks wilt bereiken. Verdeel die grens, die vroeg of laat toch wordt gesteld, over meerdere jaren. Dan word je niet verrast en verklein je de bedrijfsrisico’s.
49% CO2-reductie in 2030 is voor vrijwel iedereen haalbaar. Met de nu beschikbare technieken kunnen we onze welvaart prima in stand houden, zonder bang te hoeven zijn voor maatschappelijke ontwrichting. Het enige wat we moeten doen, is eerlijke keuzes maken, serieus aan de slag gaan en transparant durven zijn over onze vorderingen.
Als we onze koers nú bijstellen, blijft er zelfs voldoende ruimte over voor milieubelastende dingen die gewoon leuk zijn. Zoals een Formule 1-race, al zou ik persoonlijk de afweging anders maken. Het belangrijkste is dat we dit soort keuzes zo eerlijk mogelijk maken. En dat de grootste vervuiler financieel het meeste bijdraagt.
Leg de NOx-last dus niet alleen bij de boeren, maar verwerk de milieukosten in het eindproduct dat wij kopen. Dan hoeven de tractoren niet nóg een keer het Malieveld op. En hang in hemelsnaam een reëel prijskaartje aan een vliegticket, want we weten allang dat het aantal vluchten moet krimpen. Degenen die dromen over elektrisch vliegen, begrijpen niet dat we slechts 12 jaar hebben om de 49%-reductie te bewerkstelligen. Een discussie over meer vliegbewegingen is dan ook ridicuul. Juist voor deze dagdromers is een jaarlijkse grens een keiharde noodzaak.
Leo Smit is spreker bij het seminar CO2 Management in het Energie Theater op donderdag 10 oktober, van 14:30 tot 15:00 uur. U kunt zich hiervoor nog aanmelden!