‘Het gaat fantastisch. Er gaan zoveel dingen écht goed.’
NVDE over de energietransitie
Duurzame energie en energiebesparing zijn harder nodig dan ooit, vanwege klimaat, (on)afhankelijkheid van het buitenland en hoge prijzen. De Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE) maakt zich sterk voor een energievoorziening die volledig is gebaseerd op hernieuwbare energie. Dat doet de vereniging door bedrijven en brancheorganisaties uit de gehele sector te bundelen. Als we voorzitter Olof van der Gaag vragen naar de energietransitie wordt hij opvallend enthousiast: “Het gaat fantastisch. Er gaan zoveel dingen écht goed. Nederland is wereldkampioen zonnepanelen, de helft van al onze stroom komt uit hernieuwbare bronnen, 30% van alle nieuw verkochte auto’s is elektrisch en er worden dagelijks 600 warmtepompen geïnstalleerd en meer dan duizend isolatiemaatregelen getroffen. Daar worden wij vrolijk van!”
Het enige aandachtspunt volgens Van der Gaag is het tempo. “Dat mag beslist wat hoger. We hebben als NVDE dus nog genoeg reden om te blijven bestaan.”
Een kwart eeuw inhalen
“We zijn in 2013 pas serieus met verduurzaming aan de slag gegaan, een kwart eeuw te laat. Dat betekent dat we nog altijd sneller moeten dan we al doen. In 2013 -toen was slechts 4% van onze energie duurzaam- spraken we af dat in 2023 16% van onze energie duurzaam moest worden opgewekt. CBR presenteerde vorige week de cijfers en… we hebben het gehaald. Sterker nog, we zitten op 17%. In het nieuws gaat het vaak over doelen die we niet halen, reden voor mij om de positieve kant te belichten, want er gaat veel goed.”
Een op de drie straten moet open
“De eerste uitdaging die we aangingen, was het ontwikkelen van apparatuur als elektrische auto’s, zonnepanelen en warmtepompen. Dat is gelukt. Sterker nog, door de leercurve wordt de spullenboel zowel beter als goedkoper. Dat deze spullen ook nog eens veel beter omgaan met energie dan hun fossiel aangedreven voorgangers is geweldig. Een elektrische auto rijdt met dezelfde hoeveelheid energie zes keer zoveel kilometers dan zijn fossiele broer! Aan de spullen ligt het dus niet. De nieuwe uitdaging zit in het elektriciteitsnet. Onze stekkerproducten hebben namelijk stroom nodig. Om eerlijk te zijn, verwacht ik dat de veelbesproken netcongestie geen probleem is dat over een paar jaar is opgelost. We zitten echt nog wel tien jaar in deze situatie. In Nederland duren grote projecten namelijk zomaar een vergelijkbare periode. Niet omdat er tien jaar wordt gebouwd, maar omdat er een groot deel van deze tijd wordt gepraat. Heel concreet: ik verwacht dat voor versteviging van het net een op de drie Nederlandse straten open moet. Een pittige uitdaging.”
Vermijd file
Netcongestie is een abstract woord vindt Van der Gaag. Hij maakt ter duiding de vergelijking met vervoer. “Congestie op de snelweg en in de trein kun je zien en soms zelfs letterlijk voelen. Rijen auto’s, overvolle coupés, je kent het wel. Kilowatturen daarentegen kun je niet beetpakken. Laten we leren van wat er in het verkeer gebeurt. Wil je niet in de file terechtkomen of hutjemutje in de trein staan? Dan reis je buiten de spits of pak je de fiets. Datzelfde kan ook op het net. Laad elektrische auto’s op wanneer er veel aanbod van stroom is en laat jouw warmtepompen in daluren stroom afnemen. Of maak gebruik van batterijen of initiatieven als warmteopslag in buffervaten. En: isoleer! Geen betere opslagoplossing dan een goed geïsoleerde woning. Helaas kan dat niet overal. Uit het onderzoek dat we vorige maand in Den Haag hebben laten uitvoeren blijkt opnieuw dat niet iedere woning zich makkelijk laat isoleren. De conclusie in het bijbehorende rapport is dat warmtenetten in deze situaties dé oplossing zijn. En daarvoor zijn gemeenten aan zet.”
“Mijn conclusie? De route naar verzwaring van het net is omvangrijk. Tot we in staat zijn meer en dikkere kabels aan te sluiten, zijn we genoodzaakt flexibel met het aanbod om te gaan. Daarnaast is inzet op de ontwikkeling van warmtenetten onmisbaar. Niet iedere woning is immers optimaal te verduurzamen. Met dat laatste voorkomen we bovendien dat mensen met de laagste inkomens met de hoogste energielasten worden belast.”