Bel ons voor info 0294 - 74 50 70

Nieuws item

Meer duurzame warmte door seizoensopslag

Plaatsing van HoCoSto warmtebuffer.

Hogetemperatuur seizoensopslagsystemen kunnen in 2030 zorgen voor bijna 60% minder CO2-emissies door het overbodig worden van gasgestookte piekketels.

De energietransitie in de bestaande bouw is complex en kostbaar. Lagetemperatuurafgifte (LTV) vergt ingrijpende en kostbare ingrepen in de woning. Door de aanleg van warmtenetten op midden-temperatuur (MT, circa 70°C) kunnen deze aanpassingen aan de woning grotendeels vermeden worden. Eén van de grootste uitdagingen voor warmtenetten is om deze volledig te voorzien van duurzame warmte. Warmtebronnen kennen namelijk een seizoensprobleem: in de zomer is er een overschot aan warmte, die verloren gaat, en in de winter is al snel een tekort. Het uitrollen van een warmtebron op basis van piekvraag in de winter is zeer kostbaar en betekent dat er veel warmte in de zomer verloren gaat. Om deze reden is een gasgestookte back-up en piekketel vaak noodzakelijk bij de inzet van duurzame bronnen in de huidige warmtenetten. Deze voorziet vaak in 20-30% van de totaal geleverde warmte.

Seizoensopslagsystemen

Een alternatief voor de back-up en piekketels zijn seizoensopslagsystemen, die volledig hernieuwbare warmtenetten mogelijk maken. De afgelopen jaren zijn verschillende hoge-temperatuur (HT, circa 90°C) warmteopslagsystemen in ontwikkeling, onder andere die van HoCoSto en Ecovat. Anders dan WKO’s (Warmte-koudeopslag; onder de grond tot maximaal 25 graden) kunnen dergelijke warmtebuffers hoge temperaturen opslaan. Deze systemen zorgen dat duurzame warmtebronnen (met name aardwarmte, zonnewarmte en thermische energie uit afvalwater) een stuk kansrijker worden als hoofdvoorziening van warmtenetten.

Hoewel momenteel verschillende warmteopslagsystemen worden ontwikkeld, vormt koudwatervrees bij stakeholders een barrière voor opschaling. Omdat deze systemen nieuw zijn en daarom nog weinig toegepast worden, zijn langdurige prestaties nog niet bewezen terwijl de investeringskosten aanzienlijk zijn. Uit onderzoek door Berenschot, in opdracht van Invest-NL, blijkt echter dat HT-seizoensopslagsystemen in 2030 kunnen zorgen voor bijna 60% minder CO2-emissie als gevolg van het overbodig maken van gasgestookte piekketels. Wanneer deze systemen slim gecombineerd worden met hernieuwbare elektriciteit kan de uitstoot vrijwel tot nul gereduceerd worden. Warmteopslag draagt bij aan de verduurzaming van een warmtenet doordat dit de noodzaak van piekketels kan verkleinen of deze geheel kan vervangen. Ook vergroot opslag de productie van duurzame warmtebronnen en efficiëntie van een warmtenet.

Voorbeeldproject

Als onderdeel van het uitvoeringsplan ‘Nagele in Balans’ wordt in Nagele (gemeente Noordoostpolder) momenteel gewerkt aan de aanleg van een warmtenet met een HoCoSto-systeem als warmteopslag. De 498 woningen in de kern van Nagele zijn gebouwd in de jaren ’50. Dat betekent dat zij matig zijn geïsoleerd en een MT-warmtenet dus een logische keuze is. Het platte daken-dorp met zijn vele woonhofjes leent zich bij uitstek voor de inzet van duurzame warmte: op alle daken kunnen thermische collectoren geplaatst worden, en onder de grote grasvelden van de hofjes komen goed geïsoleerde HoCoSto seizoensbuffers te liggen waarin de duurzaam opgewekte warmte wordt opgeslagen.

Via een lokaal warmtenet worden de gebruikers voorzien van warmte voor tapwater en ruimteverwarming. In fases wordt Nagele aardgasvrij gemaakt met behulp van duurzame warmte. Er wordt gestart in het centrum van het dorp met een multifunctioneel (voormalig) schoolgebouw en een blok van acht woningen. Het warmtenet gaat hier via een ‘zonneschoorsteen’ naar boven en loopt over het dak van de woningen. In het grasveld dat tussen de woningen en de school ligt, komt een HoCoSto seizoensbuffer van 1000 m³ met een piekbuffer van 24 m³. Op basis van het koudste jaar (het hoogste aantal graaddagen) in de afgelopen twaalf jaar is de   maximaal benodigde warmte vastgesteld, en de configuratie van de buffers, collectoren en warmtepomp bepaald.

Doelstelling

Doelstelling bij dit eerste voorbeeldproject is het minimaliseren van de benodigde elektrische hulpenergie op systeemniveau en het overbodig maken van de gasgestookte CV-ketel als back-up. Hoe beter de balans, en de fijnafstelling tussen de buffers en overige systeemonderdelen, hoe beter de prestaties van het warmtesysteem. Intentie is om de gasgestookte CV-ketel, die nu nog in de school als back-up achter de hand wordt gehouden, na twee seizoenscycli te verwijderen.

De ervaring die hier wordt opgedaan wordt meegenomen naar de volgende hofjes. Uiteindelijk zal iedere woonhof in het dorp zijn eigen ‘maatwerk’ krijgen. Hofje voor hofje wordt benaderd en aardgasvrij gemaakt.

De HoCoSto systemen kenmerken zich door een relatief ondiep ondergronds bassin met een inwendige constructie van aluminium. Wanden en bodem zijn goed geïsoleerd om warmteverlies te beperken.

Ga terug