Rubriek Elektrotechniek: Peter Teunis van DEHN
In deze maandelijks terugkerende rubriek vertellen specialisten uit de branche over de (onmisbare) rol van elektrotechniek in de enorme uitdaging waar we als Nederland voor staan. Peter Teunis van DEHN Nederland b.v. licht toe in hoeverre elektrotechniek een rol speelt in het slimmer, sneller, efficiënter, duurzamer en veiliger maken van de transitie.
‘De energietransitie staat voor veel werk in een korte tijd. Dat we van het gas afgaan, resulteert in een zwaardere belasting van het net. Dat we zonnepanelen op onze daken leggen en straks ook via onze auto’s energie terug willen leveren evenzo. Maar het net zit al ongekend vol. Hoe zorgen we ervoor dat elektriciteit altijd beschikbaar is? Een oplossing -welke vol in opkomst is- is tijdelijke opslag van energie in batterijen, groot en klein; van wijkbatterij tot opslag in elektrische voertuigen. Alles voorzien van kwetsbare laadelektronica, waarvoor bliksem en overspanning een serieuze bedreiging vormen.’
Speldenprik door het net
‘DEHN is 113 jaar geleden in Duitsland opgericht om particulieren en bedrijven te voorzien van bliksembeveiliging. Nu het klimaat instabieler wordt en blikseminslagen frequenter voorkomen en bovendien intenser zijn, wordt ons bedrijf steeds vaker om hulp gevraagd. Blikseminslag -een bekende veroorzaker van overspanning- zorgt voor flinke overspanningspieken in het net waardoor de toch al onder druk staande continuïteit in gevaar komt. Zowel net- als lokaal gevoede apparatuur -is veelal niet bestand tegen de energievolle impulsen, die zich vaak via het net verspreiden. Deze geïnduceerde overspanning is in elke vorm heel venijnig. Wij zijn in staat deze overspanningen weg te filteren voordat deze de aangesloten apparatuur kan bereiken en schade aan kan richten. In de landen om ons heen -waaronder Duitsland- is overspanningsbeveiliging de norm, ook in woningbouw. In een landklimaat komt bliksem ook frequenter voor dan voorheen in ons zeeklimaat het geval was. Maar nu het klimaat zichtbaar verandert en onweer vaker voorkomt, maken wij ons ook in Nederland hard voor goede regels rondom overspanningsbeveiliging.’
Laadinfrastructuur en batterijopslag beveiligen
‘Het net heeft het zwaar en moet worden uitgebreid alsook de faciliteiten in de energietransitie, waaronder de laadinfrastructuur van zowel EV als BESS. Beiden bijzonder noodzakelijk om zowel de CO2-uitstoot te beperken als vraag- en aanbod gestuurd een stabiel energienetwerk te creëren. Deze sturing vraagt in de praktijk om interactieve oplossingen, waarbij communicatie en elektronica een grote rol spelen. En deze elektronica moet ook nog wissel- en gelijkspanningen omzetten tussen batterijen, laders en net, wat tevens de netkwaliteit beïnvloedt. Een lastig vraagstuk voor zowel netbeheerder als afnemers, waar het succes ligt in de wijze waarop we gezamenlijk dit vraagstuk oppakken. Internationaal heeft men al het voortouw genomen om deze vragen in herziene normen op te nemen, waaronder de HD60364 -waarvan de NEN1010 wordt afgeleid- waarin overspanningsbeveiliging, zowel door bliksem als schakelhandelingen veroorzaakt, een groter aandeel heeft gekregen. Zo ook voor laadinfrastructuur. Best begrijpelijk, want die overspanningsbeveiliging moet wel worden gerealiseerd voordat er straks auto’s onherstelbaar beschadigd raken. Gelukkig worden er steeds meer partijen wakker. Verzekeraars vragen vaak al om aanvullende maatregelen.’
Kostbare investering beschermen
‘In de transitie naar volledig elektrisch zijn vele oplossingen voorhanden, van zonnepanelen, warmtepomp, batterijopslag en uiteraard slimme elektronica om deze systemen met elkaar te verbinden en te sturen, zodat vraag en aanbod beter op elkaar afgestemd worden. Hierbij is ook zogenaamd eilandbedrijf -waarbij er niet langer een netkoppeling aanwezig is- steeds meer toegepast. Veelal forse investeringen met het doel om zowel de kosten te reduceren als onafhankelijk te worden van fossiele brandstoffen. Ook in deel 8-2 van de nieuwe NEN1010 wordt onder meer toepassing van overspanning aanbevolen. Reden? Bescherming tegen schakeloverspanningen, waarbij een overspanningsbeveiliging eveneens uitstekend voor geschikt is.’
Over DEHN
DEHN biedt innovatieve, unieke en slimme beveiligingsoplossingen, diensten en expertise voor bliksem-, overspannings- en industriële beveiliging die op maat gemaakt zijn voor gebouwen, energie- en infrastructuurtoepassingen. DEHN Nederland is onderdeel van een familiebedrijf met het hoofdkantoor in Duitsland, opgericht in 1910.