Energietransitie bestaande bouw
In 2050 moeten 7 miljoen woningen en één miljoen gebouwen van het aardgas af. De opgave is enorm. Vakbeurs Energie en RENOVATIE bundelen de krachten.
‘Samenwerken in Transitie’ is het centrale thema van Vakbeurs Energie, van 6 t/m 8 oktober in Den Bosch. Dat thema sluit naadloos aan op de vakbeurzen RENOVATIE en MONUMENT die gelijktijdig met Vakbeurs Energie worden gehouden.
Opgave bestaande bouw
In 2050 moeten zeven miljoen woningen en één miljoen gebouwen van het aardgas af. Als eerste stap moeten in 2030 de eerste 1,5 miljoen bestaande woningen verduurzaamd zijn. In de sector gebouwde omgeving moet daarmee de uitstoot van CO2, die nu ongeveer 25 megaton bedraagt, worden verminderd naar ongeveer 15 megaton in de periode tot 2030.
De afgelopen dertig jaar hebben we 5 megaton bespaard. Maar we moeten de komende tien jaar, 10 megaton besparen. Daarvan moet 3,4 megaton uit het Klimaatakkoord komen en de rest uit het al bestaande Energieakkoord. Bijvoorbeeld de verplichting voor woningcorporaties om label B te realiseren. Of label C voor kantoorgebouwen vanaf 2023. De opgave is dus enorm.
Natuurlijk moment
De afkoppeling van bestaande woningen van aardgas, is een natuurlijk moment om ook de schil aan te pakken. Bij het aardgasloos maken van woningen is voor corporaties behalve de energiebron, vooral goede schilisolatie van belang. Met schilisolatie is de warmtevraag immers sterk terug te dringen en warmtepompen vragen bovendien een goed geïsoleerde woning. Warmtepompen werken namelijk het meest efficiënt in combinatie met lage temperatuurverwarming, zoals vloerverwarming of lage temperatuur radiatoren. Ook goed isolerende beglazing, kozijnen, ramen en deuren zijn hierbij belangrijk.
Zonnepanelen, gebruik van restwarmte, warmteterugwinning en gebruik van warmte/koude-opslag in de bodem zijn een greep uit de verdere mogelijkheden om de bestaande bouw up to date te krijgen. Een andere opgave is luchtdicht bouwen, in combinatie met goed isoleren. Dit vraagt echter ook weer extra aandacht voor een gezond binnenklimaat, dus goed ventileren.
Maatregelen
Vaak zijn rigoureuze ingrepen aan bestaande woningen nodig. Steeds meer kiezen woningcorporaties en andere woningbezitters voor complete vervanging van gevels, daken en soms zelfs begane grondvloeren. Prefab elementen zijn hierbij heel belangrijk. Dat kunnen zelfs complete gevel- en dakelementen zijn of componenten waarmee een begane grondvloer snel is te vervangen. Een woning wordt dan in recordtempo voorzien van een hoogwaardige, goed geïsoleerde schil.
Bijkomend voordeel is dat de woning er weer als nieuw uitziet! Bij de verduurzaming van de gebouwde omgeving hanteert de Rijksoverheid het wijkniveau als uitgangspunt. Met dat uitgangspunt hebben ze aan gemeenten gevraagd om per wijk een uitvoeringsplan te maken dat beschrijft hoe de wijken van het aardgas af gaan. Voordeel van die aanpak is niet alleen de energetische sprong vooruit, maar ook de uitstraling van een wijk. Gebleken is al dat bewoners in een gerenoveerde wijk meer aandacht hebben voor hun leefomgeving. Tuinen worden aangepakt en de aandacht voor zwerfvuil en vernielingen neemt toe. Het resultaat is dus niet alleen een lagere energierekening, maar ook een betere leefomgeving!
Monumenten
Monumenten hebben vaak hoge energiekosten, door ongeïsoleerde constructies en enkelvoudige beglazing. Wetgeving voor monumenten beperkt de mogelijkheden om bijvoorbeeld een gevel of dak compleet te isoleren en isolerende beglazing aan te brengen. Toch zijn lagere energiekosten niet alleen van belang voor het milieu, maar ook voor een daling van de exploitatiekosten. Juist monumenten hebben vaak te maken met hoge exploitatiekosten doordat er meer onderhoud nodig is en torenhoge energiekosten.
Gelukkig zijn er genoeg innovatieve oplossingen om ook monumenten toekomstbestendig te maken. Er zijn bijvoorbeeld al kerken voorzien van vloerverwarming, op basis van restwarmte. Veelal worden dergelijke ingrepen gecombineerd op natuurlijk monumenten, wanneer er toch al onderhoud staat gepland.
Raakvlakken
De wijkaanpak vraagt veel kennis en samenwerking. Hetzelfde geldt voor de aanpak van monumenten. Juist bij bestaande bouw en monumenten ligt de grootste uitdaging voor de energietransitie. Kennis en samenwerking: die vinden we straks onder één dak in de Brabanthallen. Vraag en aanbod komen hier bij elkaar. Een unieke mix van renovatie en terugbrengen energievraag met behulp van prefabricage, installatietechnieken en productinnovatie. Mooier wordt het niet!